مهریه پشتوانه مالی برای زنان در روز مبادا یا باری بر دوش مردان؟
به گزارش بلاگ سان، یک جامعه شناس دریافت حق ثبت مهریه را بار اضافی بر دوش جوانان دانست اظهار داشت: مهریه باید باتوجه به توان مالی مرد تعیین و در زمان عقد پرداخت گردد، اما حقوق مالی زن نیز در قانون معین باشد.
به گزارش بلاگ سان به نقل از مهر، مهریه و تعیین میزان آن مبنی بر سکه تمام بهار آزادی که در چند دهه اخیر به یک رسم در کشور تبدیل گشته، همراه با بالا رفتن سهمگین قیمت سکه تبدیل به یکی از اساسی ترین چالش های پیش روی ازدواج جوانان شده است.
از سویی پسران با وجود هزینه های گزاف تامین مسکن و مراسم ازدواج، تمکن مالی قبول یا پرداخت مهریه های سنگین را ندارند و از طرف دیگر دختران به سبب نداشتن پشتوانه مالی نگران آینده ازدواج خود هستند. علاوه بر این خانواده ها نیز به بهانه پشتوانه مالی و بعضاً به خاطر عرف و نگاه اجتماعی از مهریه دخترشان کوتاه نمی آیند.
در این شرایط پذیرش مهریه سنگین در عین عدم توان پرداخت از طرف خانواده پسر سبب می شود که در هنگام طلاق یا درخواست پرداخت مهریه از طرف دختر برای هر دو طرف گرفتاری های زیادی بوجود آورد. مرد را با دادگاه، زندان و پرداخت اقساط سنگین مواجه کرده تا جایی که برخی با سوءاستفاده از حق طلاق مهریه را نپردازند. بدین جهت تعدادی از زنان نیز از دریافت حقوق مالی خود محروم می شوند. هرچند زنانی هم هستند که همین تعهد مهریه را بهانه ای برای سودجویی قرار می دهند.
این مسائل سبب شد که مدتی پیش اعلام گردد که برمبنای طرح اصلاح قانون مهریه، حق ثبت مهریه برای هر تعداد سکه مطرح شود. سخن از مبالغی برای ثبت ازدواج از ۲ میلیون تومان تا ۱ و نیم میلیارد تومان بود. اما این که این طرح چه میزان به حل این مسئله کمک کرده و اساساً علت ایجاد این چالش در جامعه چیست همچنان مبهم است.
مهریه تمهیدی برای پشتوانه مالی دختران
علی نوری جامعه شناس و عضو هیات علمی دانشگاه در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به چالش هایی که مهریه های سنگین در مقابل جوانان قرار می دهد اظهار داشت: این مسئله از دهه ۷۰ به بعد عنوان شد. تا دهه ۶۰ همیشه مهریه وجود داشت. ولی از دهه ۷۰ به بعد مشکلی به نام مهریه پیدا کردیم برای اینکه با افزایش تحصیلات و کنش اجتماعی دختران کرده شدن موضوع حقوق مالی آنان عنوان شد و خانواده ها هم پشتیبانی کردند.
زنان بدنبال امنیت مالی برای خود بودند و چون ما راه دیگری برای تامین مالی زنان نداریم بحث مهریه به صورت امروزی عنوان شد
نوری با اشاره به این که زنان خانه دار یا حتی شاغل بیرون از خانه دغدغه های مالی داشتند بیان کرد: در سالهای اخیر غالباً اموالی که خریداری می شود به نام آقایان است. به همین دلیل اگر مهریه نبود زنان از حقوق مالی چندانی برخوردار نمی شدند. بدین جهت به سکه را به عنوان پشتوانه مالی و برای روز مبادا درنظر گرفتند و به صورتی تمهیدی برای دختران بود تا والدین آنان پشتوانه مالی برایشان درنظر بگیرند.
این جامعه شناس در ادامه اظهار داشت: بعدها این پشتوانه کارکردهای دیگر پیدا کرد و امروز می بینیم که به صورت های دیگری از آن استفاده یا حتی سوءاستفاده می شود. بطورمثال دختری از ابتدا با نقشه ای وارد می شود بمحض این که قرارداد ازدواج ثبت گردید مهریه را به اجرا می گذارد.
نیمی از طلاق های ثبت شده در کشور در سال اول ازدواج اتفاق می افتد
وی افزود: یا به سبب عدم شناخت بالاتر از نیمی از طلاق هایی که در سالهای اخیر ثبت می شود در سال اول زندگی است. یعنی هنوز ازدواج به ثمر نرسیده به طلاق منجر می شود. از هر ۲۰۰ هزار طلاق در کشور ۱۰۰ هزارتای آن کمتر از یک سال زندگی کرده اند. دو نفر کمتر از یک سال با هم زندگی می کنند و زوجه می تواند مهریه را کامل دریافت کند و اگر مرد توان مالی نداشته باشد مسائلی مثل زندان و دادگاه پیش می آید.
نوری با اشاره به تغییر کارکرد مهریه از پشتوانه مالی اظهار داشت: یعنی در حقیقت مسئله مهریه ابتدا با به عنوان پشتوانه مالی آغاز شد. حرف شان هم این بود که «مهریه را کی داده، کی گرفته» اما در طول زمان ثابت شد که هم مهریه می دهند و هم می گیرند.
این جامعه شناس با اشاره به محدودیت هایی که قانون گذار برای مهریه ایجاد کرد اظهار داشت: گفتند ۱۱۰ سکه بیشتر نباشد. در صورتیکه باتوجه به قیمت سکه یک مرد شاید ۱۰ تای آنرا هم نتواند پرداخت کند. از طرفی تعدادی از خانم ها به سبب نداشتن حق طلاق یک سکه هم نمی توانند بگیرند.
وی مهریه به این شکل را بی منطق دانست و اظهار داشت: دو نفر که می خواهند یک زندگی مشترکی را شروع کنند، چه معنایی دارد چنین تعداد سکه ای را به عنوان مهر و عندالمطالبه تعیین کنند که فرد هر لحظه بخواهد بتواند بگیرد. تعدادی از جوانان از ترس مهریه ازدواج نمی کنند. متأسفانه مشکلات ما همه در کنار هم هستند. شود از طرفی جهیزیه هم رسم غلط و نادرستی است. به سبب افزایش طلاق جوانان با دیدن اطرافیان خود که زیر بار مهریه هستند می ترسند و سراغ ازدواج نمی روند.
دریافت حق ثبت مهریه بار اضافی بر دوش جوانان می گذارد
نوری در جواب سوالی درباب اثر قانون دریافت حق ثبت مهریه اظهار داشت: بجای دریافت حق ثبت کار فکری اساسی تری باید صورت گیرد. این پیشنهاد نشانه سطحی نگری است. امروز شرایط زندگی افراد تغییر کرده است. باید ببینیم که جوانان جهت زندگی چه می خواهند و بعد باید خیلی اساسی تر فکر نماییم. مساله اینجاست که باید بتوانیم حقوق عادلانه ای بین زن و مرد تعریف نماییم.
وی افزود: قرارداد عقد ازدواج و مواد و مفاد آنرا باید بررسی نماییم و ببینیم که کجا ناعادلانه و ظلم در حق زن و مرد است. همه مفاد عقدنامه را یک دفعه بررسی نماییم، نه این که یک گوشه آنرا بگیریم و مابقی را رها نماییم. اگر بخواهیم از پایگاه قانونگذار به این مساله بنگریم چرا همه جوانب را نمی بینیم؟
نوری در تشریح این مسئله اضافه کرد: بطورمثال مسائلی مثل حق طلاق که به سختی به زن داده می شود یا حق حصانت یا اشتراک در اموالی که دو نفر در طول زندگی شان به دست می آورند نیز باید قانونمند و عادلانه باشد.
وی همین طور اظهار داشت: در قوانین ما این نقص و کمبود وجود دارد. اگر از نظر قانون اصلاح گردد شاید خانواده ها آسان تر بتوانند با آن کنار بیایند. یا رسانه ها برای تبیین این مساله وارد عمل شوند. متأسفانه رسانه های ما در این موارد اساسی ورود نمی کنند. این حق ثبت با وجود مسائل مالی و مشکلاتی مانند مسکن و هزینه های اول ازدواج باری بر دوش جوانان می گذارد. اگر بدبینانه بخواهیم نگاه نماییم شاید نگاه درآمدی هم در این مساله دارند.
حقوق مالی زنان باید به رسمیت شناخته شود
وی با تأکید بر این که مهریه تنها نشانه محبت مرد نسبت به زن بوده است اظهار داشت: مهریه هر چیزی می تواند باشد، یک انگشتر یا حتی یک شاخه گل. یک هدیه ای بوده است که فرد باتوجه به تمکن مالی به زن پرداخت می کرده است. نه به این شکل تعهد سنگین و قابل سوءاستفاده باشد.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که پس حق زن چگونه تعیین می شود اظهار داشت: تعدادی از زنان هم می گویند اگر این نباشد حق مالی ما کجا تعریف شده است. در مراسم خواستگاری خانواده دختر از مهر کوتاه نمی آید، خانواده پسر هم حق طلاق و حضانت یا حتی حق تحصیل و اشتغال را حاضر نیست بپذیرد، انگار می خواهد حق اضافی بدهد. در صورتیکه حق ذاتی آن فرد است. این ها باید قانونی حل شود.
بهتر است مهریه را در حد همان مهر پیش از دهه ۶۰ یعنی نشانه محبت آقا نسبت به خانم درنظر بگیریم. به میزانی که فرد در روز عروسی بتواند آنرا بپردازد یعنی باتوجه به توان فرد زن بتواند بگیرد نوری با اشاره به جایگزین مناسب برای مهریه که حقوق زن و مرد در آن رعایت شود بیان کرد: بهتر است مهریه را در حد همان مهر پیش از دهه ۶۰ یعنی نشانه محبت آقا نسبت به خانم درنظر بگیریم. به میزانی که فرد در روز عروسی بتواند آنرا بپردازد یعنی باتوجه به توان فرد زن بتواند بگیرد. در کنار آن حق مالی برای زن به عنوان شریک زندگی مرد به رسمیت شناخته شود. در قانون هم بیاوریم که زن و مرد از روزی که ازدواج می کنند تا روزی که با هم زندگی می کنند هر آن چه کسب کرده اند بصورت مساوی بینشان تقسیم شود. در این حالت سوء استفاده از مهریه هم از جانب زن و هم از جانب مرد اتفاق نمی افتد.
این جامعه شناس و استاد دانشگاه در آخر اشاره کرد: امروز با وجود قشر زنان تحصیل کرده و حاضر در اجتماع ما نمی توانیم همان روابط پنجاه سال پیش را با زنان داشته باشیم و انتظار داشته باشیم بسوزد و بسازد و همه چیز را بپذیرد. از این لازم است به حقوق آنان توجه گردد. از طرفی بحث هایی مانند افسردگی و انزوا برای مرد و زن پیش می آید و لطمه های اجتماعی را زیاد می کند. ما باید اساسی به این مساله بپردازیم.
منبع: بلاگ سان
این پست بلاگ سان را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین پستهای مرتبط
نظرات کاربران بلاگ سان در مورد این مطلب