طی یادداشتی مطرح شد؛
سابقه باستانی چادر در ایران
بلاگ سان: پژوهشگر حوزه زنان و خانواده طی یادداشتی به موضوع سابقه باستانیِ چادر در ایران پرداخت.
به گزارش بلاگ سان به نقل از مهر، سیده فاطمه نعمتی، پژوهشگر حوزه زنان و خانواده طی یادداشتی به مبحث «سابقه باستانیِ چادر در ایران» پرداخت که جزئیات آن به شرح ذیل است:
فرهنگ و اخلاق خانوادگی ایرانی ها پیش از ورود اسلام به این سرزمین در پوشش زنان ظهور و بروز داشته و پوشش زنان تحت تاثیر عوامل مختلف اجتماعی و فرهنگی شکل یافته است. نوع لباس زنان در ادوار مختلف از جنبه مشترکی (گشادی و پوشانندگی بدن) برخوردار بوده و مدت زمانی طولانی بدون تغییر باقی مانده است و حجاب در طبقه اشراف و حاکمان شدیدتر از حجاب زنان معمولی بوده، بگونه ای که حتی در تصویرهای سنگی باقی مانده، صورت زنان دیده نمی گردد. یک تن پوش رویی که تمام اندام ها را به صورت کامل می پوشانده، مورد استفاده قرار می گرفته که بی شباهت به چادر نبوده است، ازاین رو چادر برای زنان علاوه بر این که در دوره اسلامی بعنوان حجاب جایگاه خاصی پیدا کرده، پیشینه ای ملی و ایرانی هم دارد. مهم ترین مدارک باقی مانده از پوشش ایرانیان، به دوره مادها باز می گردد. با عنایت به منابع و مدارک محدود، زنان از نوعی لباس چیندار با شال تزئینی استفاده می کردند که این طرح لباس عبارت بود از پیراهنی بلند که تا روی پاها کشیده می شد و دو قطعه پارچه ی شال مانند به صورت آستین های باز و بدون درز در سر شانه قرار می گرفت. در حفاری های ناحیه ارزنجان ترکیه جعبه ای استوانه ای از جنس نقره کشف شده که شبیه گلدان و بسیار قدیمی است و الان در موزه بریتانیا نگهداری می شود. نقش روی جعبه یک زوج ایرانی وابسته به طبقات اشراف را به تصویر می کشید که لباس مرد عبارت بود از پیراهن تا روی زانو که در زیر بالاپوش مخفی مانده است و شلواری تقریبا گشاد و چیندار با دمپایی جمع و با کفش که مخصوص مناطق دشتی و هموار است و بالا پوش پایین تر از زانوان کشیده شده است، کلاهی روسری مانند با انتهای گره خورده که قسمتهایی از آن هم به پشت سر افتاده است، روی سر فرد دیده می شود. لباس زن در این نقش برجسته عبارت از پیراهنی بلند و بدون آستین که روی پاها را پوشانده است. قسمت بالا تنه و دامن پیراهن دو تکه بوده و بعد به یکدیگر متصل شده است. بالا تنه به صورت یقه ای نیم گرد و به صورت تنگ تا کمر امتداد یافته است. دامن به شکل استوانه ای با چین های موازی و تا حدی مورب طرح ریزی شده است. چین های مزبور در زیر نواری پهن از جنس همان پارچه که از بالا تا پایین دامن کشیده شده مخفی شده اند. از عهد اشکانیان، نقشی سنگی در موزه لوور پاریس وجود دارد که در آن زنی عمامه به سر دارد، چادری گشاد پوشیده و با دست چپ قسمتی از چادر را در پایین سینه خود جمع کرده و با دست راست چادر مقابل صورت را به وضعی مطبوع گرفته است. همینطور مجسمه ای در موزه دمشق وجود دارد که وضعیت پوشش زنان این دوره را روشن تر می کند. این بانو نشسته و چادری او را پوشانده است. چادر زنان اشکانی به رنگ های شاد ارغوانی و سفید بوده است و عموم زنان همراه با چادر از پیراهن های بلند که تا مچ پا را می پوشانده، استفاده می کردند. لباس زنان دوران ساسانی را عموماً پیراهنی یک دست، بلند و چین دار تشکیل می داد که گاهی به قسمت انتهایی دامن، پارچه ای اضافی و پر چین تر اضافه می شد. هر دوی این پیراهن ها آستین هایی بلند تا مچ دست و یقه ای گرد و نسبتاً بسته داشتند. نوعی بالاپوش دیگر هم استفاده می شد که این بالاپوش به صورت قبایی بود که تا ساق پا می رسید و یقه آن گرد و حاشیه دوزی شده بود. همینطور زنان مانند مردان از شلوارهایی کشی و چین دار استفاده می کردند که در کمر و دمپا دارای لیفه بود و با بند جمع می شد. همینطور زنان گاهی چادری گشاد و پرچین به سر می کردند که تا وسط ساق پا می رسید. نقوشی که از بانوان ساسانی در بشقاب های ساخته شده به تصویر درآمده، نشان داده است که هر یک از بانوان چادری به خود پیچیده است. در ایران باستان، تمام زنان سرپوشی که تا روی مقداری از لباس زا هم پوشانده بود، بر سر داشتند و این همان روسری یا حجابی است که زنان زرتشتی حتی امروز هم برای رفتن به آتشکده از آن استفاده می نمایند. در دوره ای مسئله حجاب در ایرانی ها شدت گرفت و حتی به خانه نشینی رسید که مطابق آن چه در تاریخ آمده، این امر به علت حفظ زنان و دختران از طمع شاهان و شاهزادگان بوده است. از اواخر دوره ساسانی، عیاشی درباریان به حدی شد که مردم عادی برای حفظ خود از دست اندازی آنان، حجاب های سفت و سخت و پوشاندن صورت را بهره برده و حتی برای این منظور از مناطق نزدیک دربار کوچ کردند. آن چه مشخص است این که در ایران باستان، هیچ گاه تن نمایی و عیان سازی زیبایی جسمی در بین زنان در تمام طبقات وجود نداشته و زنان در طبقات اشراف و مرفه از تعداد بالاپوش های بیشتری استفاده می کردند و حتی در تصاویر باقی مانده از عهد باستان، صورت زنان کامل تصویر نشده است. منابع: روزگاران ایران یا گذشته ایران باستان، عبدالحسین زرین کوب، انتشارات سخن پوشش زنان در ایران قبل از اسلام، احمد جمالی زاده، مجله مطالعات ایرانی، ۱۳۸۹
این پست بلاگ سان را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین پستهای مرتبط
نظرات کاربران بلاگ سان در مورد این مطلب